Direct naar de content Direct naar de footer

Chronische pijn

Tijdens de revalidatie werk je aan het herstel van de balans tussen belasting en belastbaarheid. Je leert herkennen welke factoren je pijn verergeren of verminderen en hoe je daar invloed op kunt uitoefenen. Bovendien ga je een dagindeling maken waarin rust en activiteit elkaar afwisselen. De op elkaar afgestemde behandelingen zijn erop gericht beter te functioneren met de pijn. Daardoor kun je steeds meer activiteiten weer doen die voor jou belangrijk zijn.

Scroll naar

    Wat is chronische pijn?

    Chronische pijn betekent dat iemand al maanden of zelfs jaren pijn in de nek, rug, armen of benen heeft. Vaak wordt geen specifieke oorzaak meer gevonden en ondanks meerdere behandelingen verdwijnen de klachten niet. Psychische en sociale factoren gaan steeds meer meespelen omdat allerlei dagelijkse activiteiten niet meer lukken en het steeds moeilijker wordt om positief te blijven.

    Medische informatie

    Pijn kennen we allemaal. Het is onaangenaam maar nuttig: pijn beschermt en waarschuwt voor gevaar of verdere beschadiging. Wanneer je met je vinger een hete kookplaat aanraakt, zorgt het pijnsysteem er onmiddellijk voor dat je je hand wegtrekt, waardoor je je niet verder brandt. Zonder dit systeem zouden we niet overleven. Jij bent de enige die kan vertellen of je pijn hebt. Het is helaas niet meetbaar of te zien op scans of foto’s. Pijn is altijd een sensorische en emotionele ervaring. Sensorisch wil zeggen: de technische kant van het gevoel. Bijvoorbeeld dat de pijn in de duim zit en niet ergens anders. Pijn is bedoeld als een alarm om je te beschermen.

    Definitie van pijn

    Wat is pijn nou eigenlijk? Onze revalidatiearts Loes Swaan geeft een definitie.
    Link: https://youtu.be/Qp5jnCz9130

    Het hele zenuwstelsel heeft een rol in de gewaarwording van pijn. De zenuwen op de plek waar je pijn hebt. Het ruggenmerg waar deze zenuwen hun prikkels heen sturen. En vooral de hersenen waar alle signalen aankomen en verwerkt worden. Al deze onderdelen van het pijnnetwerk kunnen een dempende en een versterkende invloed hebben op de pijn. Alleen al de gedachte aan pijn kan een plek gevoeliger maken. Wanneer je denkt aan een periode dat je veel pijn had, kan dat gevoel terugkomen. Pijn die is ontstaan in een vervelende periode zal eerder blijven ‘hangen’ dan pijn die in een rustige periode is ontstaan. 

    In dit filmpje krijg je inzicht in wat pijn is, hoe de behandeling van chronische pijn in zijn werk gaat en hoe om te gaan met chronische pijn in het dagelijks leven.
     

    Behandeling bij Rijndam

    Pijnrevalidatie is er voor mensen met chronische pijn in het bewegingsapparaat (nek, rug, armen en benen) en dus niet voor mensen met hoofdpijn, buikpijn of aangezichtspijn. Veroorzaakt jouw pijn problemen in je dagelijks leven? Wil je weer actiever worden, ondanks je pijn? Tijdens de revalidatie werk je aan het herstel van de balans tussen belasting en belastbaarheid. Je leert herkennen welke factoren uw pijn verergeren of verminderen en hoe je daar invloed op kunt uitoefenen.

    Bovendien ga je een dagindeling maken waarin rust en activiteit elkaar afwisselen. Daardoor kun je steeds meer activiteiten weer doen die voor jou belangrijk zijn. De op elkaar afgestemde behandelingen zijn erop gericht beter te functioneren met de pijn. Daardoor krijgen de pijn en de gevolgen ervan een minder grote plek in je leven. Ook worden direct betrokkenen uit je omgeving uitgenodigd om aanwezig te zijn bij enkele onderdelen van de behandeling.

    Onze behandeling richt zich op alle factoren die een rol spelen bij het pijnprobleem. Factoren op het gebied van lichaam, emotie, gedachten en gedrag. Hierdoor kan de pijngevoeligheid minder worden. Een belangrijke regel is dat je je richt op het weer uitvoeren van belangrijke en energie gevende activiteiten.

    Wanneer de revalidatiearts van Rijndam op basis van de verwijzing, vragenlijst en eerste consult verwacht dat je baat hebt bij een revalidatiebehandeling bij Rijndam wordt een screening gepland. Na de screening bespreken we of ons behandelprogramma geschikt is voor je en hoe dat programma er zal uitzien.

    Wanneer is revalidatie bij chronische pijn niet zinvol?

    Een behandeling in Rijndam wordt pas gestart als alle medische onderzoeken en behandelingen zijn afgerond. Ook als er ernstige psychische stoornissen zijn geconstateerd wordt er niet gestart met de behandeling. We proberen dan met je mee te denken over een zinvolle andere behandeling. Mensen met hoofdpijn of buikpijn kunnen wij helaas geen behandeling bieden. Onze deskundigheid betreft het bewegingsapparaat.

    Behandelthema’s waar we onder andere aandacht aan besteden in de revalidatie zijn:

    • Boven- en ondergrenzen
    • Interpretatie lichaamssignalen
    • Opbouw van conditie, activiteiten
    • Participatie: (vrijwilligers)werk, huishouden
    • Wat kost/geeft energie; keuzes maken
    • Interactie met omgeving
    • Lichaamsbeweging
    • Seksualiteit

    Alle behandelthema’s worden interdisciplinair behandeld. Zodoende komen alle thema’s vanuit verschillende invalshoeken aan bod.

    Je leert hoe het pijnsysteem werkt en welke factoren bij jou een rol spelen. Je leert minder boos te worden op de pijn en er minder bang voor te zijn. Hierdoor kan je meer activiteiten doen die voor jou betekenisvol zijn.

    Door pijnrevalidatie kan de pijn alsnog minder worden. Hiervoor zijn verschillende verklaringen te noemen.

    1. Het zenuwstelsel komt tot rust en de sensitisatie neemt af.
    2. Doordat je wereld weer groter is geworden vraagt de pijn minder aandacht.
    3. Een gezondere leefstijl met meer bewegen zorgt dat je fitter wordt en beter belastbaar.
    4. Doordat je meer betekenisvolle activiteiten doet krijg je meer energie en kan je meer aan.

    Aan het einde van de revalidatie vertellen veel mensen dat vooral de pijnpieken minder hoog zijn, minder vaak voorkomen en minder lang duren.

    Aan de hand van de ernst van de problematiek, jouw mogelijkheden en onze observaties bepalen we hoe we gaan behandelen. Meestal word je poliklinisch behandeld, maar wanneer je ernstig beperkt wordt door je pijn kan het zijn dat je opgenomen wordt.

    Poliklinische behandeling

    Bij behandeling of nabehandeling in de polikliniek verblijf je gewoon thuis. Je komt steeds op afspraak voor behandeling naar Rijndam. Meestal tweemaal per week gedurende een aantal uren.

    Klinische behandeling

    Je komt voor een opname naar de locatie Westersingel. Dit betekent dat je wordt opgenomen in de kliniek van Rijndam Revalidatie en hier gedurende een aantal weken verblijft.

    We behalen bij Rijndam het beste resultaat door te werken met een multidisciplinair behandelteam. Dat behandelteam staat onder leiding van een revalidatiearts. Het behandelteam bestaat naast de revalidatiearts meestal uit een fysiotherapeut, ergotherapeut, maatschappelijk werker en psycholoog. Op sommige locaties zijn er ook andere behandelaars. Natuurlijk stemmen we de revalidatie zo goed mogelijk af op jouw situatie. En we bespreken met jou wat je zelf kunt doen en wat je kunt oefenen.

    De revalidatiearts coördineert de behandeling en zal proberen je vragen te beantwoorden en de onderdelen van de behandeling te bespreken. De revalidatiearts kan je uitleggen wat je wel en niet mag doen met betrekking tot bewegen en het uitvoeren van activiteiten. De revalidatiearts wordt door de therapeuten op de hoogte gehouden van de behandeling en bespreekt de vorderingen met jou. Ook bespreek je de werking en het gebruik van medicatie met de revalidatiearts. 
     
    De psycholoog onderzoekt met jou het verband tussen de pijn en emoties, gedachten en gedrag. Hierdoor krijg je zicht op helpende en niet helpende reacties en ben je beter in staat om bewuste keuzes te maken in de omgang met de pijn. Er komt aan bod wat jij belangrijk vindt in het leven, en hoe je - met de pijn en bijkomende emoties en gedachten - stappen kan zetten in de richting van je doelen. De behandeling is gebaseerd op evidence- based psychotherapie voor chronische pijn, zoals Acceptance en commitment therapie (ACT).
     
    De maatschappelijk werker richt zich op spanninggevende factoren in de leefomgeving: gezin, werk, sociale contacten. Ze maakt deze bespreekbaar en adviseert je daarin.

    De fysiotherapeut helpt je bij het herkennen van lichaamssignalen en het aangeven van grenzen. Aan de hand van bewegingservaringen leer je stapsgewijs te werken aan je doelen. Met onder andere oefentherapie en mindfulness leer je lichamelijke activiteiten op te bouwen, met de pijn. Zo leer je je leven weer op te pakken, met activiteiten die voor jou betekenisvol en van waarde zijn.   

    De ergotherapeut gaat met je kijken hoe je de voor jou belangrijke activiteiten (weer) kunt uitvoeren, ook met de klachten. Je gaat hiermee praktisch aan de slag, waarbij ook de planning van activiteiten aan bod komt.

    Poliklinische behandeling

    Een poliklinische behandeling duurt meestal 12 weken. De ervaring leert dat vooral de eerste weken van de behandeling zwaar zijn, zowel lichamelijk als emotioneel. Je klachten kunnen tijdelijk toenemen, doordat je meer of anders gaat bewegen of doordat je geconfronteerd wordt met je beperkingen. Bovendien is tijd en rust nodig om na te denken over alles wat je leert en krijg je opdrachten mee naar huis. Tijdens de behandeling heb je regelmatig een gesprek over het verloop. Na afloop is er vaak een terugkombijeenkomst. Soms wordt iemand na afloop van de revalidatie doorverwezen voor vervolgbehandeling, bijvoorbeeld naar een psycholoog.

    Voor een goed resultaat van de behandeling is het belangrijk om thuis en op het werk regelingen te treffen. Blijven werken is in het algemeen mogelijk op de dagen dat je niet naar Rijndam komt. Een dag revalideren is net zo belastend als een dag werken. De revalidatie is alleen effectief als je alle keren aanwezig bent.

    Klinische behandeling

    Een klinische behandeling duurt maximaal 12 weken. Hierbij zijn de eerste vier weken een observatieperiode. De beslissing over voortzetting van de opname neemt het behandelteam na vier weken. Tijdens de opname vinden er ook enkele rondgesprekken plaats. Hierbij ga je, samen met je arts, het behandelteam en je naasten in gesprek om de voortgang van je behandeling te bespreken.

    Het eerste weekeinde blijft je in Rijndam om je dagschema goed te leren kennen en uit te voeren. Daarna ga je de weekeinden naar huis om in je eigen situatie toe te passen wat je hebt geleerd. In het begin maak je samen met een behandelaar een activiteitenschema voor thuis, dat je na het weekend evalueert. In de loop van de opname ga je dat steeds meer zelfstandig doen.
     

    Hoe ziet je behandeling er uit?

    Dit overzicht laat zien hoe het behandeltraject verloopt voor patiënten met chronische pijn. Zo kun je op elk moment zien waar
    je je bevindt in het revalidatietraject. De revalidatiearts bepaalt op verschillende momenten of de behandeling plaats zal vinden of
    voortgezet zal worden.

    Wat is pijnrevalidatie?

    Revalidatiearts Loes Swaan licht toe wat pijnrevalidatie betekent.

    Wat is chronische pijn en wat kan revalidatie bieden? Bekijk de pijneducatie video. Wij adviseren je de film ook te laten zien aan de mensen in je directe omgeving.

    Jouw pijn en jouw omgeving

    Langdurende pijn heeft niet alleen gevolgen voor jou maar ook voor de mensen in jouw omgeving: gezin, familie, vrienden, collega’s. Die zullen ieder op hun eigen manier reageren. De één zal misschien heel bezorgd zijn en alles uit handen nemen om te helpen terwijl een ander zich ergert aan de dingen die niet meer gedaan worden. Reacties vanuit de omgeving kunnen gevolgen hebben voor de manier waarop je met de pijn omgaat. De één voelt zich niet serieus genomen en kan dan geneigd zijn om de klachten te benadrukken. De ander vindt het lastig om voor zichzelf op te komen en hulp te vragen die eigenlijk wel nodig is en gaat daardoor over zijn grenzen. Nogal eens willen mensen niet praten over hun pijnprobleem, waardoor de mensen in hun omgeving geen houvast krijgen hoe ze erover moeten denken en hoe ze ermee om moeten gaan. Dit kan leiden tot onbegrip en vervelende sociale situaties. Het is juist belangrijk om aan anderen uit te leggen wat er aan de hand is, omdat er aan de buitenkant niets te zien is en omdat pijn zo persoonlijk is. 

    Een voorbeeld

    Je zit met je partner ’s avonds op de bank, en vertelt dat je veel pijn hebt. Je zegt er niet bij wat je verwacht van je partner. Die moet maar raden wat je verwacht. Is dat een troostende arm, is dat meedenken over een aanpak, of is het een verkapt verzoek om de afwas te doen? Als jij niet aangeeft wat jij graag wil van de ander, is de kans groot dat de ander iets doet wat jij niet wil. Jij bent daardoor teleurgesteld, en de ander is gefrustreerd omdat hij of zij kennelijk niet kan helpen. Dit doet de pijn geen goed!

    Hoe reageert je sociale omgeving op je chronische pijn? En hoe ga je er zelf mee om? Bekijk het filmpje of lees de toelichting eronder voor enkele praktische tips.

    Meer informatie?

    Onze revalidatiearts Loes Swaan schreef een advies over het gebruik van opiaten bij chronische pijn.

    De samenvatting van de adviezen

    1. Neem zo weinig mogelijk opiaten.
    2. Bij langdurig gebruik zijn de langwerkende (pleisters en pillen) minder verslavend dan de kortwerkende middelen.
    3. Reken alles om naar milligram morfine equivalent. Blijf onder de 120 milligram!
    4. Neem geen opiaten in combinatie met diazepam of andere ‘pammen’.
    5. Bij een hoge pijnscore ondanks opiaten werkt het waarschijnlijk niet en is afbouwen verstandig.
    6. Houd een dagboekje bij met pijnscores en de hoeveelheid gebruikte opiaten als hulpmiddel bij afbouw.
    7. Bouw altijd af in overleg met de behandelend (huis)arts

    Wil je alle adviezen, voor- en nadelen lezen?

    Download dan het rapport hier

    Rijndam is lid van Netwerk Pijnrevalidatie Nederland (NPN). Als netwerk doen we wetenschappelijk onderzoek en delen we onze kennis om samen de pijnrevalidatie te verbeteren. We dragen bij aan het vormen en ontwikkelen van regionale zorgketens met de 1e en 2e lijn om de patiënt de juiste zorg op de juiste plaats te bieden. Met de regionale zorgketens delen we onze expertise over pijn en pijnrevalidatie. Kijk voor meer informatie op www.npn.nu

    https://www.rijndam.nl/assets/uploads/images/behandelingen/leven_met_pijn_1.jpg

    Dit Boom Hulpboek laat zien hoe je ondanks en met de pijn een waardevol leven kunt leiden. Je ervaart hoe energie ontstaat wanneer je het gevecht tegen de pijn lostlaat. En hoe je deze energie vervolgens kunt richten op wat je belangrijk vindt. Leven met pijn is gebaseerd op mindfulness en Acceptance and Commitment Therapy (ACT).

    U kunt het boek kopen bij Café Antilope, gevestigd op onze locatie Westersingel, voor een bedrag van € 20,-.

    Auteur(s): Martine Veehof, Monique Hulsbergen, Ernst Bohlmeijer, Karlein Schreurs ISBN: 9789461050816.